vrijdag 27 april 2012

Plaatsengids.nl Nieuwsbrief mei 2012


In deze Nieuwsbrief vindt u de volgende onderwerpen:
1) Lancering ‘Rode Lijst van Bedreigde Plaatsen in Nederland’.
2) Plaatsengids.nl en kleine plaatsen in het nieuws.
3) Gemeentelijke herindelingen.
4) Dokkumer Lokaaltje.
5) Klein-Oosterland en Coelhorst.

Veel lees- en kijkplezier gewenst!
Namens de redactie van Plaatsengids.nl,
Frank van den Hoven
hoofdredacteur

(P.S. klik op de afbeeldingen voor een vergroting. Met de ´escape-toets´ komt u weer terug in de Nieuwsbrief)

1) Lancering ‘Rode Lijst van Bedreigde Plaatsen in Nederland’

Het kan u haast niet zijn ontgaan, want de pers heeft er inmiddels massaal over gepubliceerd: op 19 april jl. heeft de redactie van Plaatsengids.nl de Rode Lijst van Bedreigde Plaatsen in Nederland gelanceerd*, in het voormalige schooltje van wat je als de Meest Bedreigde Plaats van Nederland kunt beschouwen: Kruisweg ZH.
* Voor nadere informatie over het wat en waarom van deze lijst, zie de link.

Kruisweg, buurtschap bij Bleiswijk, is de 'meest bedreigde plaats van Nederland'. Deze tekening visualiseert waarom dat zo is.

Op deze bijeenkomst waren, naast de uitgenodigde pers en de voltallige Plaatsengids-redactie, ook verschillende mensen aanwezig die al jarenlang betrokken zijn bij Plaatsengids.nl en die regelmatig waardevolle bijdragen aan de website leveren.
Zo fotografeert Harry Fluks alle plaatsnaamborden van Nederland (en is daar, behoudens wijzigingen die zich blijven voordoen, inmiddels compleet mee). Hij woont in de gemeente met het grootste qua identiteit bedreigde dorp van Nederland (Stompwijk) en mailt: ‘Misschien dat er nog wat lokale publiciteit van komt en dat het dorp Stompwijk met de buurtschap Wilsveen beter “op de kaart gezet” zullen worden.’ Harry volgt de aandacht die onze Rode Lijst krijgt in de media. Op weg naar Luyksgestel, voor een paar plaatsnaambordfoto’s, genoot hij op de autoradio van hoofdredacteur Frank van den Hoven die in ‘Spijkers met koppen’ sneller vragen beantwoordde dan presentator Dolf Janssen ze kon stellen.
Matjan de Haan heeft, net als Harry, het verzamelen van plaatsnaambordfoto’s als hobby. Tevens houdt hij alle gemeentelijke herindelingen bij. Hij schrijft: ‘het verbaasde mij dat er zoveel (landelijke) pers aanwezig was. Ik weet natuurlijk dat veel dorpen en buurtschappen bedreigd worden door alle nieuwbouw en infrastructurele ontwikkelingen, maar ik was mij er niet van bewust dat dit zo sterk speelde. Ik had daar niet over nagedacht, maar het is goed wanneer je er eens op gewezen wordt.‘

Voorzitter Paul Dietz van Belangenvereniging De Kruisweg (BVK) reikt een tekening met de bedreigingen van de buurtschap uit aan Frank van den Hoven van Plaatsengids.nl (l) en wethouder De Paepe van de gemeente Lansingerland.


Posthistoricus Jan Oostenboer vond de presentatie in het oude schooltje van Kruisweg heel gezellig en goed georganiseerd. Uit zijn mail: ‘De reacties van de pers op het gebeuren van genoemde presentatie, waren boven verwachting. Hieruit blijkt dat het gebeuren rondom bedreigde plaatsen in Nederland, toch wel leeft!’
Alle vrijwilligers waren unaniem in hun mening over de presentatie: ‘uitstekend idee’, ‘goede voorbereiding’, ‘helder en informatief’.

Cartograaf Peter Weenink gaf een compliment voor het fraai uitgevoerde ‘rode boekje’: de Rode Lijst van Bedreigde Plaatsen, die werd uitgereikt aan wethouder Henk de Paepe van de gemeente Lansingerland en die iedere aanwezige mee naar huis kreeg. Mede door zijn tip zijn de boekjes inmiddels, als extra stimulans, naar alle burgemeesters van de betrokken plaatsen gestuurd. Peter memoreerde nog dat Plaatsengids.nl met de Rode Lijst onder meer opkomt voor het beter ‘op de kaart zetten’ van onze plaatsnamen, terwijl onlangs in de pers commotie was over Oostenrijkers die hun plaatsnaam juist kwijt wilden. Maar dat was ook wel een heel bijzonder geval: het dorpje Fucking, ‘nederzetting van een persoon Focko’, roept natuurlijk bepaalde associaties op. Zoals ook in Nederland enkele van dit soort namen zijn verdwenen of van naam veranderd vanwege de commotie die ze teweeg brachten (zo is buurtschap De Platluis bij Ossendrecht hernoemd in Plaatsluis en is de naam van de buurtschap Lull - zie kopje Status - tussen Oostrum en Venray bij een grenscorrectie tussen deze dorpen verdwenen).

‘Dat plaatsnamen een belangrijke rol spelen bij mensen met gevoel voor historie is bekend, maar dat dit zo tot uitdrukking werd gebracht tijdens de presentatie in Kruisweg was meer dan ik had verwacht!’ Zo schrijft posthistoricus Cees Janssen. Hij inventariseert, rubriceert en beschrijft  de vele duizenden in gebruik geweest zijnde poststempels in ons land en voelt een nauwe verwantschap met Plaatsengids. ‘Helaas is een Rode Lijst van bedreigde poststempels een utopie. Vele poststempels bestaan al lang niet meer en er zullen nog meer stempels gaan verdwijnen.’

Plaatsnaambord Award

De volgende actie van Plaatsengids.nl is, later dit jaar, de verkiezing van de ‘Plaatsnaambord Award’ . Hiervoor komen plaatsen in aanmerking die geen officiële plaatsnaamborden van hun gemeente hebben gekregen, en daarom zelf maar voor plaatsnaamborden hebben gezorgd om zo zichzelf ‘op de kaart te zetten’.

Ongeveer de helft van de ca. 4.000 buurtschappen in ons land moet nog plaatsnaamborden ontberen. Daarom maken ze die soms maar zelf. Hier een creatief plaatsnaambord van de buurtschap De Veluwe op de Betuwe (gem. Tiel). Omroep Gelderland ondervroeg Tielenaren in de binnenstad of ze deze buurtschap in hun eigen gemeente (gelegen direct ten N van de stad) kennen. Men had geen idee, en dacht alleen aan de grote bekende streek de Veluwe...

2) Plaatsengids.nl en de Rode Lijst-plaatsen in de pers

De afgelopen twee weken hebben tientallen kranten en omroepen aandacht besteed aan Plaatsengids.nl in het algemeen en de Rode Lijst in het bijzonder. Vooral regionale kranten en omroepen hebben er vaak enkele lokale situaties uitgelicht om voor het voetlicht te brengen.

Zo zijn er in kranten en op radio- en tv-zenders specials geweest over 'meest bedreigde plaats' Kruisweg ZH (voorbeeld), West-Souburg dat na enkele jaren strijd binnenkort eindelijk weer plaatsnaamborden krijgt, Hooglanderveen dat is ingesloten door Vinexwijk Vathorst, Stolwijkersluis dat niet alleen voor de postadressen maar ook qua plaatsnaamborden zogenaamd 'in' de stad Gouda ligt, Nutter dat als officiële woonplaats niet eens plaatsnaamborden heeft, buurtschap De Veluwe in de Betuwe, Schuring, Bobeldijk, Bokhörn, Nieuw Wehl, Worth-Rheden, buurtschap ´t Oventje bij maar niet ín het dorp Zeeland, en Heeswijk-Dinther dan wel Heeswijk én Dinther. En de NOS heeft een prachtig animatiefilmpje gemaakt met per provincie één Rode Lijst-plaats gevisualiseerd met haar topografische bijzonderheden (Bokkebuurt, Feânwaldsterwâl, Emmer-Erfscheidenveen, Nutter, Havikhorst, Klaphek, Holysloot, Stompwijk, Boerengat, Maaskantje en Rimburg).
U kunt de verschenen interviews en recensies, voor zover - ook - op het internet gepubliceerd, lezen, luisteren en bekijken op de pagina Plaatsengids in het nieuws.

3) Gemeentelijke herindelingen

Fusie Alkmaar met Graft-De Rijp gaat door
Onlangs is bekend geworden dat de gemeente Graft-De Rijp wordt opgeheven en zich aansluit bij de gemeente Alkmaar. Een alternatief was Zaanstad, maar de raad van Graft-De Rijp koos voor Alkmaar. Zou het niet logischer zijn geweest om Graft-De Rijp te laten samengaan met Beemster en Schermer, als groene buffer tegen de oprukkende omringende steden Alkmaar, Heerhugowaard, Purmerend en Zaanstad?

Verder onderzoeken de gemeenten Doetinchem en Oude IJsselstreek de mogelijkheden van een fusie.

4) Overige actualiteiten

Nieuw leven voor Dokkumer Lokaaltje?
De Stichting Noord-Friesche Lokaal Spoorwegmaatschappij (NFLS) heeft anno 2012 plannen om (een deel van) de vanouds bekende spoorlijn Dokkum-Leeuwarden, beter bekend als het Dokkumer Lokaaltje, die in de jaren negentig is gestopt en grotendeels afgebroken, nieuw leven in te blazen als toeristische attractie, te berijden met spoorfietsen. Voor nadere informatie zie onze homepage van Noordoost Fryslân, kopje Recente ontwikkelingen.

5) ‘Nieuwe’ buurtschappen e.a. gebieden ‘in the picture’

De redactie van Plaatsengids.nl werkt voortdurend aan de uitbreiding van de inhoud van haar plaatshomepages. Maandelijks lichten wij er enkele plaatsjes uit waarvan wij de inhoud in detail hebben uitgewerkt. Deze maand:

- Klein-Oosterland. Mooi voorbeeld van wat filatelie en topografie met elkaar te maken kunnen hebben, en dat Plaatsengids.nl, als schepper van orde in de 'information overload' op het intenet, ook voor posthistorici van belang kan zijn, doordat wij de vele over het internet verspreide fragmenten over in dit geval Klein-Oosterland, op onze homepage van Klein-Oosterland op één 'A4'tje' hebben bijeen gebracht. René Hillesum meldde ons het bestaan van dit plaatsje, dat in geen enkele atlas als zodanig wordt vermeld.

Klein-Oosterland, een poldertje met een handvol huizen tussen Oostvoorne en Brielle, is rond 1800 enkele jaren een zelfstandige gemeente ('municipaliteit') geweest.


- Coelhorst, de enige nog bewaard gebleven buurtschap van de voormalige gemeente Hoogland. En zelfs deze buurtschap wordt bedreigd door verstedelijking en verstening (golfbaan en ziekenhuis in de 'achtertuin').

Coelhorst, idyllische buurtschap bij Hoogland, krijgt een golfbaan en ziekenhuis in de 'achtertuin'...


Adverteren op Plaatsengids.nl
Plaatsengids.nl heeft aantrekkelijke mogelijkheden voor toeristische en recreatieve instanties die hun aanbod bij onze bezoekers onder de aandacht willen brengen. Maar ook als u uw huis of vakantiehuis te koop of te huur heeft, kunt u dat bij uw plaatspagina op Plaatsengids.nl bij een breed publiek kenbaar maken. Voor de mogelijkheden zie de pagina Adverteren.

>>> Volg ons op Twitter / op Facebook / op Linkedin. Vond u deze Nieuwsbrief interessant en bent u nog geen abonnee? Abonneer u dan nu gratis en geheel vrijblijvend op de maandelijkse Nieuwsbrief van Plaatsengids.nl. <<<

Plaatsengids.nl: alles over Nederland op één site!

zaterdag 7 april 2012

Plaatsengids.nl Nieuwsbrief april 2012

In deze Nieuwsbrief vindt u de volgende onderwerpen:

1) Bent u ook een Rode Lijster?

2) Plaatsnaambord Award 2012.
3) ‘Vergeten buurtschappen’ in the picture
4) Gemeentelijke herindelingen en grenscorrecties.
5) Overige actualiteiten: Loosdrecht, Doetinchem en Wehl.
6) Weet u waar Eegt lag?
7) 1.000 plaatsnaampuzzelzinnen!

Veel lees- en kijkplezier gewenst!
Namens de redactie van Plaatsengids.nl,
Frank van den Hoven
hoofdredacteur


Pottum, bestaat niet op de kaart, maar is er echt wel. Rode Lijst!

1) Bent u ook een Rode Lijster?


Tijdens onze inventarisatie van alle plaatsen* in ons land (die nog steeds gaande is), kwamen wij tot de ‘ontdekking’ dat nogal wat plaatsen in hun voortbestaan en/of in hun identiteit worden ‘bedreigd’. Het betreft met name een deel van de kleinere dorpen en buurtschappen. De bedreigingen zijn deels fysiek van aard (bijvoorbeeld een plaats dreigt te worden afgebroken of op te gaan in een stedelijke omgeving), of hebben te maken met een bedreiging van de identiteit van een plaats. Bijvoorbeeld een plaats komt niet (meer) voor in de atlassen, heeft geen plaatsnaamborden (meer), heeft geen eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek, en/of komt niet als woonplaats voor in de gemeentelijke basisadministratie. Door al deze factoren wordt het bestaan van de woonplaatsen in kwestie impliciet ontkend.
* Ter verduidelijking: het begrip ´plaats´ omvat in dit kader de soorten stad, dorp en buurtschap.

Lakemond, ook niet te vinden op de kaart, in twee gemeentes maar wel met bordjes

Om de aandacht te vestigen op de problemen die dit alles voor de desbetreffende kernen - en daarmee voor hun inwoners - met zich meebrengt, heeft de redactie van Plaatsengids.nl de ‘Rode Lijst van Bedreigde Plaatsen in Nederland’ samengesteld. Wij beogen daarmee onder meer een maatschappelijke discussie op gang te brengen, over waarom wij in ons land in een aantal gevallen zo laks en oneenduidig met onze plaatsen en plaatsnamen omgaan, en vooral ook: wat daaraan gedaan zou kunnen worden. De lijst wordt op 19 april aanstaande gepresenteerd en tevens op de site geplaatst. Op de pagina Rode Lijst vindt u er alvast meer informatie over.


2) Plaatsnaambord Award 2012

Zoals in het vorige hoofdstuk gesteld, ontdekten wij dat veel buurtschappen, het kleinste type ‘plaats’, niet zijn voorzien van plaatsnaamborden. Wat in feite een impliciete ontkenning is van het bestaan van de buurtschappen in kwestie. Gelukkig is er de laatste jaren een trend ingezet om buurtschappen van plaatsnaamborden te voorzien. Deels op initiatief van gemeenten, deels op initiatief van de inwoners. Om te stimuleren dat ‘goed voorbeeld goed doet volgen’, hebben wij de Plaatsnaambord Award ingesteld. De lancering van de verkiezingen voor de Plaatsnaambord Award 2012 vindt eveneens plaats op 19 april.

Buurtschap zonder plaatsnaamborden? Dan maken we die toch gewoon zelf!

3) ‘Vergeten buurtschappen’ in the picture

De redactie van Plaatsengids.nl werkt voortdurend aan uitbreiding van de inhoud van haar plaatshomepages. Maandelijks lichten wij er enkele plaatsjes uit waarvan wij de inhoud in tekst en beeld hebben uitgewerkt.

Rode Lijst m.b.t. 'vergeten buurtschappen'
Deze maand enkele plaatsen uit de hiervoor genoemde Rode Lijst. Het betreft buurtschappen die wél zijn voorzien van - officiële dan wel zelf vervaardigde - plaatsnaamborden en daarmee hun status als buurtschap en dus 'plaats' bevestigen, maar die niet worden vermeld in recente atlassen, dus daar kennelijk - bewust of onbewust - zijn 'vergeten', en daarmee impliciet, en wat ons betreft onterecht!, in hun bestaan worden ontkend.
Dat is een van de categorieën waar wij middels de Rode Lijst aandacht voor vragen. Enkele voorbeelden hieruit:

- Pottum, buurtschap in de gemeente Neder-Betuwe.

- Lakemond, buurtschap in deels gemeente Neder-Betuwe, deels gemeente Overbetuwe.

- Havikhorst, buurtschap in de gemeente Barneveld.

- De Veluwe, buurtschap in de gemeente Tiel (in de Betuwe dus :-)

Buurtschap De Veluwe, bij Tiel... in de Betuwe

4) Gemeentelijke herindelingen en grenscorrecties

Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude
Deze fusiegemeente in wording opereert voorlopig onder de werknaam ‘gemeenteABR’. In het proces om tot de definitieve nieuwe gemeentenaam te komen, zijn sinds kort nog 4 mogelijk nieuwe namen in de ´strijd´ overgebleven. Zie voor verdere details de homepage van Alphen aan den Rijn, kopje Status.

Neerijnen: toch maar niet met Bommelerwaard
De gemeente Neerijnen heeft begin april de beoogde samenwerking, die mogelijk tot een fusie zou kunnen leiden, tussen deze gemeente en de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel, opgezegd. Heel erg logisch was het ook niet. Er is wel een trend naar grotere gemeenten op regionaal niveau, maar Zaltbommel en Maasdriel vormen samen de streek Bommelerwaard en Neerijnen ligt in de Betuwe. Neerijnen gaat nu dan ook de samenwerking met buurgemeenten in de Betuwe versterken.


Grenscorrectie Rijsbergen
Rijsbergen grenst door een recente grenscorrectie weer aan België. Zie de homepage over Rijsbergen, en dan het filmpje onder het kopje Ligging.


5) Overige actualiteiten

Loosdrecht
Natuurlijk kent u Loosdrecht van de Loosdrechtse Plassen. Maar ook op het land is Loosdrecht bijzonder. In de oksel tussen Oud- en Nieuw-Loosdrecht ligt namelijk het gebied dat gezien de taartpuntvormige kavels de Ster van Loosdrecht wordt genoemd. Onlangs is het ‘Gebiedsaanbod Ster van Loosdrecht’ verschenen, waarin de eigenaren voorstellen uitwerken om dit cultuurhistorisch waardevolle gebied duurzaam te gaan beheren en ontwikkelen. Zie de homepage van Loosdrecht, kopje Natuur en recreatie.

Loosdrecht

Doetinchem of Wehl?
Een voorbeeld van hoe gevoelig plaatsnamen kunnen liggen, is het bedrijvenpark A18 in de gemeente Doetinchem. Dat ligt op grondgebied van het dorp en de voormalige gemeente Wehl. Maar de gemeente heeft besloten het terrein Doetinchem-West te noemen, omdat de naam Doetinchem bekender is. Uiteraard zijn de Wehlenaren daar ‘not amused’ over. Zie het artikel hierover in de Gelderlander.


6) Vraag van de Maand: weet u waar Eegt lag?
Iemand die zijn stamboom aan het uitzoeken is, mailde ons dat hij op een huwelijksakte stuit uit 1779, waarin iemand wordt aangemerkt als zijnde ‘gebooren te Eegt bij Valkensweerd’. Met dat laatste wordt ongetwijfeld Valkenswaard bedoeld. Maar heeft iemand een idee waar dat kennelijke plaatsje Eegt heeft gelegen?

Heeft u zelf een vraag over een aspect van een bepaalde plaats waar u niet uitkomt? Dan kunt u dat sturen aan de redactie van Plaatsengids.nl (plaats@plaatsengids.nl). Wellicht is uw vraag dan de volgende keer de Vraag van de Maand.


7) Ontspanning
Houdt u van puzzelen én van topografie? Dan boft u! Want wij hebben maar liefst 1.000 zinnen ‘gespot’ op het internet, waar u een ontbrekende Nederlandse plaatsnaam moet invullen. Leef u uit op onze pagina Ontspanning.


@@@@@

>>> Volg ons op Twitter / op Facebook / op Linkedin. Vond u deze Nieuwsbrief interessant en bent u nog geen abonnee? Abonneer u dan nu gratis en geheel vrijblijvend op de maandelijkse Nieuwsbrief van Plaatsengids.nl. <<<

@@@@@

Adverteren op Plaatsengids.nl
Plaatsengids.nl heeft aantrekkelijke mogelijkheden voor toeristische en recreatieve instanties die hun aanbod bij onze bezoekers onder de aandacht willen brengen. Maar ook als u uw huis of vakantiehuis te koop of te huur heeft, kunt u dat bij uw plaatspagina op Plaatsengids.nl bij een breed publiek kenbaar maken. Voor de mogelijkheden zie de pagina Adverteren.

Plaatsengids.nl: alles over Nederland op één site!